Kwas erukowy – ukryty morderca?
Kwas erukowy rzeczywiście stanowił powyżej 40% oleju rzepakowego i wykazywał potencjalnie szkodliwe działanie wśród modeli zwierzęcych. Zdanie to napisałem w czasie przeszłym, gdyż od 1976 roku dzięki naukowcom z Kanady mamy możliwość spożywania oleju rzepakowego, w którym zawartość kwasu erukowego stanowi minimalny odsetek [1]. Na dzień dzisiejszy, w Unii Europejskiej, czyli także w Polsce, do uprawy mogą być dopuszczone odmiany rzepaku zawierające
mniej niż 1% kwasu erukowego.
„Negatywne” działanie oleju rzepakowego…
Olej rzepakowy charakteryzuje się:
niską zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych (7%),
wysoką zawartością jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (63%) i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (28%),
wysoką zawartością witaminy E – 17,46 mg [2],
wysoką zawartością steroli roślinnych (0,53-0,97%) [3],
Odpowiednia podaż wyżej wymienionych substancji (poza kwasami nasyconymi) zawartych w oleju rzepakowym
korzystnie wpływa na nasze zdrowie.
Jak wykazały badania opublikowane przez Journal of the American College of Cardiology, każda zamiana 5% wartości energetycznej diety pochodzącej z nasyconych kwasów tłuszczowych (ich źródłem są głównie tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, ale też np. olej kokosowy) na wielonienasycone kwasy tłuszczowe
obniża ryzyko chorób układu krążenia o 25% [4]. Jak podaje British Journal of Nutrition samo włączenie oleju rzepakowego (źródła nienasyconych kwasów tłuszczowych, tj. kwasu oleinowego i kwasów z rodziny omega-3 i 6 oraz steroli) na 28 dni, do jadłospisu redukuje stężenie frakcji cholesterolu LDL (potocznie złego cholesterolu) o 7,4% w odniesieniu do typowej diety zachodniej. Obniża się również stężenie całkowitego cholesterolu [5]. Jednak stężenie lipoprotein (np. HDL, LDL) we krwi to nie jedyne czynniki ryzyka rozwoju chorób układu krążenia – podwyższone stężenie glukozy na czczo, stan zapalny czy podatność LDL na utlenianie również mają wiele do powiedzenia. Warto podkreślić, iż olej rzepakowy jest zalecany w diecie diabetyków.
Podsumowanie
Włączenie oleju rzepakowego do diety niesie za sobą wiele korzyści. Jest to olej charakteryzujący się wysoką zawartością korzystnych dla zdrowia nienasyconych kwasów tłuszczowych i najniższą, wśród olejów roślinnych, zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych. Niemniej jednak, nie należy tym samym wykluczać innych źródeł tłuszczów w naszej diecie. Tłuste ryby morskie, orzechy, awokado i oliwa z oliwek będą doskonałym urozmaiceniem naszej diety. Z oleju rzepakowego korzystajmy dodając go do sałatek, do pieczenia, czy smażenia, a przy wyborze kierujmy się opakowaniem – olej w ciemnej butelce będzie stabilniejszy, dzięki czemu jego wartość odżywcza będzie wyższa.
1. Mag T. Canola oil processing in Canada. J Am Oil Chem Soc. 1983;60:380–384.
1. Baza danych USDA - https://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/718?manu=&fgcd=&ds=
2. Lin L., Allemekinders H., Dansby A. i wsp.: Evidence of health benefits of canola oil. Nutr Rev 2013;71(6):370–385.
3. Li Y., Hruby A., Bernstein AM. Saturated Fats Compared With Unsaturated Fats and Sources of Carbohydrates in Relation to Risk of Coronary Heart Disease: A Prospective Cohort Study. J Am Coll Cardiol 2015,6,66(14),1538-48.
4. Gillingham L., Gustafson J., Han S. i wsp.: High-oleic rapeseed (canola) and flaxseed oils modulate serum lipids and inflammatory biomarkers in hypercholesterolaemic subjects. Br J Nutr 2011;105(3):417-427.
www.pokochajolejrzepakowy.eu
FB: Miej więcej oleju w głowie